نجوم وفضا

خورشید
خوشید یکی از 100 میلیارد ستاره کهکشان راه شیری است که در منظومه شمسی واقع است خورشید حاوی یک شبکه داغ پلاسمایی است که در یک میدان مغناطیس قوی و گسترده غوطه ور بوده و تمام سیارات دنباله دارها و سیارکها در مدارهایی دور آن می چرخند.
با این حال جرم خورشید تقریبا معادل 1.98 ضربدر 10 به قوه 30 کیلوگرم و قطر خوشید معادل 1.3 ضربدر 10 به قوه 6 کیلومتر و فاصله آن تا سطح زمین در حدود 150 میلیون کیلومتر است نور خورشید این مسافت را در مدت زمان 8 دقیقه و 19 ثانیه طی می کند
از شواهد امر بر می آید که از لحاظ بزگی این یک ستاره معمولیست. تعداد خیلی زیادی ستاره کوچک وجود دارد که قطری در حدود نصف قطر خورشید و یا بیشتر دارند.                                                                                                                                                                                                                                                       وسعت این ستاره 1.4 میلیون کیلومتر و جرم آن هفتصد و پنجاه برابر جرم تمام سیاراتی است که به دورش می‌چرخند. در حدود 99 درصد وزن خورشید را گازهای هیدروژن و هلیوم تشکیل داده‌اند، که از مقدار نیز حدود 70 درصد هیدروژن و 29 درصد هلیوم و یک درصد مابقی، شامل سایر گازها می‌شود همانطور که گفته شد یک میلیون سال طول می‌کشد تا انرژی تولید شده در مرکز خورشید به سطح آن رسیده و بصورت نور و گرما تابش کند، سپس بعد از فقط 8 دقیقه ، این انرژی به زمین می‌رسد.

از 590 میلیون تن هیدروژنی که در هر ثانیه در مرکز خورشید ترکیب می‌شوند، 3.9 میلیون تن به انرژی تبدیل می‌شود. اندازه وسعت قرص خورشید 109 برابر زمین می باشد همینطور 1.3 میلیون سیاره به اندازه زمین را می توان درون خورشید جای داد

خورشید از 70 درصد هیدروژن و 28 درصد هلیم ساخته شده و طبق بررسیهای دانشمندان به ازاء هر ثانیه 700 میلیون تن هیدوژن به هلیوم در سطح فتوسفر خورشید تبدیل میشود و دمای خورشید را به بیش از 6000 درجه سانتی گراد می رساند.عمر خورشید بستگی به ماده سوختنی آن یعنی هیدروژن دارد. اتمهای هیدروژن در سطح خورشید از طریق هم جوشی هسته ای اتمهای هلیم را بوجود می آورند

ستاره شناسان بر این باورند که پس از 5 میلیارد سال دیگر خورشید اتمهای هیدروژن خود را برای تولید انرژی مصرف می نماید و ما به تفاوت جرم هیدروژن به شکل نور و گرما در منظومه شمسی پخش می گردد و به این ترتیب خورشید از بین می رود ولی آن زمان طولانی خواهد بود حتی در مقیانس نوری زیرا ستاره شناسان می گویند یک میلیون سال طول می کشد که تا نور و گرما از کوره خورشیدی در مرکز این ستاره به سطح آن برسد



نود و هشت درصد جرم منظومه شمسی درون خورشید قرار دارد و نور وگرمای این ستاره برای تداوم زندگی بسیار ضروری است. منبع انرژی این ستاره فرآیند همجوشی هسته ای است که در آن اتم هیدروژن به هلیم تبدیل می شود.این واکنش در درون هسته انجام می گردد . هسته خورشید در حدود یک چهارم شعاع آن می باشد

یک سال کیهانی زمانی است که خورشید یک بار به دور کهکشان می‌چرخد و در حدود 225 میلیون سال است. خورشید در زمان پیدایش زمین پنج برابر امروز قطر و بزرگی داشت. در خورشید هرثانیه 500 میلیون تن هیدروژن طی فرآیند همجوشی هسته‌ای به هلیوم تبدیل می‌شود که فقط حدود پنج درصد آن به شکل انرژِی از خورشید خارج می‌گردد. ازآن جایی که هم جوشی یک عمل گرماده‌ است همجوشی‌های بیشمار خورشید و انرژی گرمایی حاصل از آن به عنوان اشعه‌های خورشید در منظومه ی شمسی پخش می‌شود که مقداری از آن به زمین می‌رسد

در هسته خورشید ، جرم توسط واکنشهای هسته‌ای تبدیل به تشعشعات الکترومغناطیسی که نوعی انرژی هستند، می‌شود. این انرژی به سمت بیرون تابانده شده و باعث درخشنگی خورشید می‌گردد. سایر اجسام آسمانی موجود در منظومه شمسی که توسط جاذبه خورشید در مدارهایشان قرار گرفته‌اند نیز گرمایشان را از این انرژی می‌گیرند

مواد تشکیل دهنده خورشید حالت گازی دارند، بنابراین خورشید محدوده دقیق و معینی نداشته و مواد اطراف آن بتدریج در فضا منتشر می‌شوند. اما چنین به نظر می‌رسد که خورشید لبه تیزی داشته باشد، چرا که بیشتر نوری که به زمین می‌رسد از یک لایه که چند صد کیلومتر ضخامت دارد ساطع می‌شود. این لایه فوتوسفر نام داشته و به عنوان سطح خورشید شناخته شده است.

بالای سطح خورشید ، کروموسفر یا رنگین کره و هاله خورشیدی قرار دارند که با همدیگر جو خورشید را تشکیل می‌دهند. حرکت وضعی خورشید باعث ایجاد میدان مغناطیسی می‌شود، مناطق استوایی خورشید سریعتر از مناطق قطبی آن چرخیده و این امر باعث می‌شود که خطوط میدان مغناطیسی درون خورشید حلقه بزنند. این خطوط در صورت خروج از سطح خورشید ، باعث فعالیتهای خورشیدی نظیر لکه‌های خورشیدی ، شعله‌ها و زبانه‌های خورشیدی می‌شوند. این فعالیتها ، بخصوص لکه‌های خورشیدی ، چرخه‌ای 11 ساله دارند.لکه های خورشیدی مناطقی از فتوسفر خورشید هستند که دمایی کمتر از دیگر نقاط روی سطح خورشید دارند یکی از دلایل تشکیل این لکه ها نیروی متقابلی است که بزرگترین سیاره یعنی مشتری به خورشید وارد می کند

هاله (جو بیرونی) خورشید حاوی ذراتی است که انرژی کافی برای فرار از جاذبه خورشید را دارند. این ذرات بصورت مارپیچی با سرعتی معادل 900 کیلومتر در ثانیه از خورشید دور شده و باد خورشیدی را بوجود می‌آورند. این ذرات در همان مسیرهای میدان مغناطیسی خورشید حرکت می‌کنند و از آنجا که دارای بار الکتریکی هستند، منظومه شمسی را پر از جریانات الکتریکی می‌کنند. باد خورشیدی در هر ثانیه حدود یک میلیون تن هیدروژن حورشید را از بین می‌برد. تابش اشعه ایکس قوی ناشی از شراره های خورشیدی ، لایه یونسفر زمین را تحت تاثیر قرار داده وذرات پرانرژی آزاد شده نیز می توانند خطری برای فضانوردان و ماهواره ها به حساب بیایند. فورانهای تاج خورشیدی فضای بین زمین وخورشید را تحت تاثیر قرار داده و موجب طوفانهای مغناطیسی و در نتیجه شفق های قطبی می شود
یکی از پدیده های مهم که برای ساکنان زمینی اتفاق می افتد ، خورشید گرفتگی است که هر 35 سال یکبار اتفاق می افتد . در زمانی که کره ماه بین خورشید و زمین قرار گیرد و قسمتی و یا همه قرص خورشید توسط قرص ماه پوشانده خواهد شد .

خورشید 400 بار بزرگتر از کره ماه است فاصله 150 میلیون کیلومتری خورشید تا زمین باعث می شود که کره ماه به اندازه خورشید دیده شود سایه ماه در هر مکانی از زمین که ایجاد شود خورشید گرفتگی به مدت پند دقیقه اتفاق می افتد. این پدیده برای پژوهشگران بسیار مهم است زیرا قادر خواهند بود بخش های کم نورتر تاج خورشیدی را رصد کنند و لایه های فوقانی خورشید یعنی فتوسفر و کروموسفر را مورد بررسی قرار دهند البته زمان بررسی خیلی اندک است و سایه ماه از غرب به طرف شرق در حرکت است و در هر مکان کسوف بیش از چند دقیقه طول نمی کشد


ستاره خورشید در کانون منظومه قرار دارد. تمامی سیارات به گرد خورشید در مدار معینی در حال حرکت می باشند و بسته به فاصله خود از خورشید انرژی گرمایی دریافت می کنند . نزدیکترین سیاره نسبت به خورشید عطارد می باشد که 57 میلیون کیلومتر فاصله دارد و قطر آن 4880 کیلومتر می باشد عطارد همواره در کنار خورشید قرار دارد و برای رویت آن باید هنگام طلوع و غروب خورشید دست به کار شد . عطارد از ماه و قمر تایتان کوچکتر ولی دانسیته بیشتری دارد . نزدیکی بیش از حد این سیاره به خورشید علت اصلی سرعت بالای این سیاره است تا به طرف مرکز خورشید سقوط نکند و به همین خاطر عطارد در هر 88 روز یک بار به دور خورشید می چرخد

از بین 9 سیاره پولوتو کوچکترین سیاره و ازهمه نسبت به خورشید دورتر است این سیاره کوچک قطری معادل 2320 کیلومتر دارد همینطور در فاصله 5.9 میلیارد کیلومتری خورشید قرار دا 248 زمیی طول می کشد که به دور خورشید یک بار بچرخد از روی سطح پولوتو خورشید به اندازه ستاره درخشانی دیده می شود دارای روزهای تاریک و دمای سطح آن 235 درجه انتی گاد زیر صفر است . بزرگترین سیاره مشتری نام دارد که جرمی معادل 320 برابر جرم زمین را داراست